Hệ số thanh toán ngắn hạn hay còn được gọi một cái tên khác là hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn hay hệ số khả năng thanh toán hiện thời là chỉ tiêu cho biết mỗi đồng nợ ngắn hạn sẽ được bù đắp bởi bao nhiêu đồng tài sản ngắn hạn. Vậy hệ số này có cách tính như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay bài viết dưới đây nhé!
Khái niệm hệ số thanh toán ngắn hạn
Hệ số thanh toán ngắn hạn hay còn gọi là hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn hay hệ số khả năng thanh toán hiện thời (current ratio) là chỉ tiêu cho biết mỗi đồng nợ ngắn hạn sẽ được bù đắp bằng bao nhiêu đồng tài sản ngắn hạn.
Chính vì vậy hệ số thanh toán ngắn hạn là chỉ tiêu phản ánh một cách tổng quát nhất khả năng chuyển đổi tài sản thành tiền để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn cho doanh nghiệp.
Cách tính tính hệ số thanh toán ngắn hạn
Hệ số thanh toán được xác định
Hệ số thanh toán ngắn hạn là công cụ đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp với số tài sản ngắn hạn mà doanh nghiệp hiện có.
Hệ số thanh toán ngắn hạn này thể hiện mức độ đảm bảo của tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn. Nợ ngắn hạn là những khoản nợ mà doanh nghiệp buộc phải thanh toán trong kỳ, do đó doanh nghiệp phải sử dụng những tài sản này thành tiền và dùng số tiền đó để thanh toán các khoản nợ đến hạn, những tài sản có khả năng chuyển đổi thành tiền nhanh nhất là những tài sản ngắn hạn, đó là những tài sản mà doanh nghiệp đang quản lý và thuộc quyền sử dụng của doanh nghiệp.
Công thức tính:
Hệ số khả năng thanh toán (Hnh) = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn
- Hnh > 1: Doanh nghiệp có khả năng thanh toán các khoản nợ vay và nếu hệ số thanh toán ngắn hạn này gia tăng thì nó phản ánh mức độ mà doanh nghiệp đảm bảo chi trả các khoản nợ là càng cao, rủi ro phá sản của doanh nghiệp càng thấp, tình hình tài chính được đánh giá là tốt. Nhưng nếu hệ số thanh toán ngắn hạn này quá cao thì không tốt, vì nó chỉ cho ta thấy sự dồi dào của doanh nghiệp trong việc thanh toán nhưng lại làm giảm hiệu quả sử dụng vốn do doanh nghiệp đã đầu tư quá nhiều vào tài sản ngắn hạn và có thể dẫn đến một tình hình tài chính tồi tệ.
- Hnh < 1: Khả năng thanh toán của doanh nghiệp là không tốt, tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp không đủ để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và các khoản nợ đến hạn trả. Nếu Hnh tiến dần về 0 thì doanh nghiệp khó có khả năng có thể trả được nợ, tình hình tài chính của doanh nghiệp đang gặp khó khăn và doanh nghiệp có nguy bị phá sản.
Hệ số thanh toán nợ ngắn hạn càng lớn chứng tỏ khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp cao, rủi ro doanh nghiệp phá sản là thấp. Nhưng nếu chỉ tiêu này quá lớn thì chưa chắc đã tốt vì doanh nghiệp lúc này sẽ có một lượng tài sản ngắn hạn rất lớn, nếu nhìn vào sẽ thấy được khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp là rất tốt thế nhưng có thể dẫn đến hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp không tốt vì số tài sản này sẽ không vận động do đó sẽ không có lãi.
Xem thêm: Cách phân biệt chiết khấu thương mại và chiết khấu thanh toán chính xác nhất
Theo kinh nghiệm của các nhà phân tích người ta nhận thấy rằng nếu hệ số thanh toán ngắn hạn này bằng 2 là tốt nhất. Tuy nhiên, số liệu này chỉ mang tính chất tham khảo bởi vì nó biến động tùy thuộc vào nhiều nhân tố và điều kiện khác nhau của từng ngành.
Hạn chế của chỉ tiêu này là phần tử số bao gồm nhiều loại tài sản, kể cả những tài sản khó chuyển đổi thành tiền để trả nợ vay. Để giải quyết hạn chế này, nhà phân tích có thể loại trừ những tài sản khó chuyển thành tiền khỏi phần tử số như các khoản nợ phải thu khó đòi, hàng tồn kho kém phẩm chất, các khoản thiệt hại chờ xử lý, các khoản chi sự nghiệp.
Vì vậy, để đánh giá được khả năng thanh toán của doanh nghiệp các nhà phân tích thường phải kết hợp thêm hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn.
Hệ số thanh toán ngắn hạn
Các doanh nghiệp khi tiến hành thanh toán các khoản nợ thì trước tiên doanh nghiệp phải chuyển các tài sản ngắn hạn thành tiền nhưng trong các loại tài sản của doanh nghiệp thì không phải tài sản nào cũng có khả năng hoán chuyển thành tiền nhanh mà những tài sản tồn kho nên loại bỏ ra khỏi tử số vì đó là bộ phận dự trữ thường xuyên cho kinh doanh mà giá trị của nó và thời gian hoán chuyển thành tiền kém nhất.
Điển hình như vật tư hàng tồn kho (công cụ, các loại vật tư, dụng cụ, thành phẩm tồn kho…) thì không thể chuyển đổi ngay thành tiền, do đó khả năng thanh toán kém nhất. Vì vậy, hệ số thanh toán ngắn hạn là thước đo khả năng trả nợ ngay các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp trong kỳ không dựa vào việc phải bán các loại vật tư hàng hóa.
Công thức tính hệ số thanh toán ngắn hạn:
H ngắn hạn = ( Tiền + ĐTTC Ngắn hạn + Các khoản phải thu) / Nợ ngắn hạn
Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thanh toán các khoản nợ trong một khoảng thời gian ngắn.
- Hệ số H ngắn hạn: Thông thường biến động từ 0,5 đến 1. Lúc này khả năng thanh toán của doanh nghiệp được đánh giá là khả quan. Tuy nhiên, để kết luận hệ số này tốt hay xấu thì cần phải xem xét đến bản chất và điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp đó.
- Nếu hệ số H < 0,5 thì doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ và để trả nợ thì doanh nghiệp có thể bán gấp hàng hóa, tài sản để trả nợ. Nhưng nếu hệ số này quá cao thì cũng không tốt bởi vì tiền mặt tại quỹ nhiều hoặc các khoản phải thu lớn sẽ ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả sử dụng vốn. Nếu đầu tư vào chứng khoán và góp vốn liên doanh ngắn hạn quá nhiều thì doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng khi các doanh nghiệp này hoạt động không có hiệu quả.
Chỉ tiêu phân tích hệ số thanh toán ngắn hạn
Hệ số thanh toán tức thời nợ ngắn hạn
Chỉ tiêu này phản ánh mức độ đáp ứng nợ ngắn hạn bằng tiền và tương đương tiền của doanh nghiệp, cho biết một đồng nợ ngắn hạn được đảm bảo bởi mấy đồng tiền và các khoản tiền tương đương.
Nói một cách khác, với lượng tiền và tương đương tiền hiện có, doanh nghiệp có đảm bảo khả năng thanh toán tức thời các khoản nợ ngắn hạn hay không.
Công thức tính:
Hệ số thanh toán tức thời nợ ngắn hạn = Tiền và tương đương tiền/Nợ ngắn hạn
Hệ số thanh toán nợ đến hạn
Chỉ tiêu này phản ánh mức độ đáp ứng nợ đến hạn của doanh nghiệp bằng tiền và tương đương tiền. Nó cho biết, với lượng tiền và tương đương tiền hiện có, doanh nghiệp có đảm bảo trang trải được các khoản nợ đến hạn phải trả hay không.
Xem thêm: Chiết khấu thương mại là gì? Cách tính chiết khấu thương mại đơn giản nhất
Nói cách khác, một đồng nợ đến hạn phải trả của doanh nghiệp được đảm bảo bởi mấy đồng tiền và tương đương tiền.
Công thức tính:
Hệ số thanh toán nợ đến hạn = Tiền và tương đương tiền/Nợ đến hạn phải trả
Hệ số thanh toán nợ quá hạn trong vòng 3 tháng
Chỉ tiêu này phản ánh mức độ đáp ứng nợ quá hạn trong vòng 3 tháng tính từ ngày đến hạn bằng tiền và tương đương tiền của doanh nghiệp.
Nó cho biết một đồng nợ quá hạn trong vòng 3 tháng tính từ ngày đến hạn được bảo đảm bởi mấy đồng tiền và tương đương tiền.
Công thức tinh:
Hệ số khả năng thanh toán nợ quá hạn trong vòng 3 tháng = Tiền và tương đương tiền/Nợ quá hạn trong vòng 3 tháng tính từ ngày đến hạn
Lời kết
Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã có thêm nhiều kiến thức về hệ số thanh toán ngắn hạn. Cũng như cách tính hệ số chính xác nhất. Hy vọng với những chia sẻ trên bạn có thể áp dụng chuẩn xác vào doanh nghiệp của mình. Chúc bạn thành công!
